Ilayda
New member
Kesme İşareti Nedir?
Kesme işareti, yazılı metinlerde kelime ya da ifadelerin kesilmesi, kısaltılması veya bağlantılı bir şekilde yazılması amacıyla kullanılan bir işarettir. Türkçe'de genellikle cümlelerde bağlaç olan "de" ve "da" gibi eklerin, sesli harflerin ardından gelen kesme işaretleriyle ayrı yazılması gereken durumlarda kullanılır. Ayrıca, kesme işareti, bazı yabancı kökenli kelimelerin Türkçeye uyarlanırken doğru bir şekilde yazılmasını sağlamak amacıyla da kullanılır. Türkçedeki doğru yazım kuralları açısından oldukça önemlidir.
Kesme İşareti Nerelerde Kullanılır?
Kesme işareti, Türkçede belirli yerlerde kullanılır. Bu kullanım kuralları, yazılı dilin doğru ve anlaşılır olmasını sağlar. Aşağıda kesme işaretinin kullanıldığı başlıca durumlar sıralanmıştır:
1. Bağlaç Olan "De" ve "Da" Eklerinin Ayrı Yazılması:
Türkçede "de" ve "da" ekleri bağlaç olarak kullanıldığında, bir sözcükle ayrı yazılır ve bu durumda kesme işareti kullanılmaz. Ancak, bağlaç olmayan "de" ve "da" ekleri, kendi başlarına kelimeye eklenmişse kesme işareti ile ayrılır. Örnekler:
- Ali de geldi. (Bağlaç kullanımı, kesme işareti yok)
- Ali'den geldi. (Kesme işareti ile ekin ayrılması)
2. Yabancı Kökenli Kelimelerin Türkçeye Uyarlanması:
Yabancı kelimeler Türkçeye geçtiğinde, kelime sonlarına ek getirilmesi veya kelimenin sesli harflerinin değiştirilmesi gerektiğinde kesme işareti kullanılır. Örneğin:
- DVD'ye (DVD kelimesi bir kısaltma olduğu için, Türkçeye uyarlanırken kesme işareti kullanılır)
3. Kısaltmaların Kullanımı:
Kısaltmaların sonuna ek eklenmesi durumunda kesme işareti kullanılır. Örneğin:
- T.C.'nin (Türkiye Cumhuriyeti'nin kısaltması)
- A.Ş.'nin (Anonim Şirketi'nin kısaltması)
4. Tırnak İşareti ve Noktalama İşaretlerinden Sonra:
Kesme işareti, tırnak işareti veya başka bir noktalama işaretinden sonra kullanıldığında da önemli bir işlev görür. Örneğin:
- “Hayır,” dedi.
- “Bu doğru değil,” dedi.
Kesme İşareti Klavyede Nasıl Yapılır?
Kesme işaretini klavye üzerinde yapmak oldukça basittir. Fakat klavye türüne göre adımlar biraz değişiklik gösterebilir. Hem Windows hem de Mac bilgisayarlarda kesme işaretini yapmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
1. Windows Klavyesi ile Kesme İşareti Yapma:
- Türkçe Q veya F klavye kullanıyorsanız, kesme işaretini yapmak için tek yapmanız gereken, apostrof (') tuşuna basmaktır. Bu tuş genellikle "Enter" tuşunun sağında veya "Shift" tuşunun yakınında bulunur.
- Apostrof tuşuna basarak kesme işaretini rahatlıkla yazabilirsiniz. Örneğin: Ali'den, T.C.'nin vb.
2. Mac Klavyesi ile Kesme İşareti Yapma:
- Mac bilgisayarlarında da kesme işareti yapmak için aynı şekilde apostrof (') tuşunu kullanabilirsiniz. Bu tuş, genellikle Mac klavyesinin sağ tarafında, "Enter" tuşunun hemen üzerinde yer alır.
3. Mobil Cihazlarda Kesme İşareti Kullanma:
- Android ve iOS cihazlarında, sanal klavye üzerinde kesme işaretini elde etmek için, apostrof (') simgesine dokunmanız yeterlidir. Bazı klavye uygulamaları, Türkçe karakter setine ve noktalama işaretlerine özel tuşları da gösterir. Kesme işaretini, genellikle noktalama işaretleri bölümünden hızlıca bulabilirsiniz.
Kesme İşareti İle İlgili Sık Sorulan Sorular
1. Kesme İşareti Her Zaman Kullanılır Mı?
Kesme işareti, her durumda kullanılmaz. Yalnızca belirli kurallar çerçevesinde kullanılması gerekir. Bağlaç olan "de" ve "da" ekleri gibi durumlarda kesme işareti gerekmez. Ancak ek eklemeleri, yabancı kelimelerin uyarlanması gibi durumlarda kesme işareti kullanılması zorunludur.
2. Kesme İşareti ve Apostrof Arasındaki Fark Nedir?
Kesme işareti ve apostrof, görsel olarak aynı sembole sahiptir ('). Ancak kullanım açısından farklıdır. Apostrof, çoğunlukla İngilizce ve diğer yabancı dillerde kelimelerin kısaltılması veya sahiplik bildiren ifadelerde kullanılırken, kesme işareti Türkçede dil bilgisel kurallara bağlı olarak kullanılır. Örneğin, "Ali'nin" gibi kelimeler apostrof ile değil, Türkçeye özgü eklerle yazılırken, yabancı kelimelerde "CD'yi" gibi kesme işareti kullanılır.
3. Kesme İşareti, Nokta veya Virgül İle Birlikte Kullanılabilir Mi?
Kesme işareti, diğer noktalama işaretleri ile de birlikte kullanılabilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta, kesme işaretinin kullanıldığı kelimenin bitişindeki noktada veya virgülde bir karışıklık olmamasıdır. Örneğin, “Ahmet'in” kelimesinde kesme işaretinden sonra virgül eklenmesi durumunda, “Ahmet'in, kitabı” şeklinde yazılabilir.
4. Kesme İşareti İle Hangi Kelimeler Kısaltılır?
Kesme işareti, yalnızca yabancı kökenli kelimelerin Türkçeye uyarlanması sırasında ve kısaltmaların sonunda ek getirilmesi durumunda kullanılır. Örneğin, “T.C.'nin” veya “A.Ş.'nin” gibi kısaltmalar. Türkçe kelimelerin kısaltmalarında ise genellikle kesme işareti kullanılmaz.
5. Kesme İşareti, Cümle Ortasında Nasıl Kullanılır?
Kesme işareti, genellikle bir kelimenin sonuna ek eklenirken veya yabancı kelimenin Türkçeye uyarlanması sırasında kullanılır. Ancak cümle ortasında kesme işareti kullanımına ihtiyaç duyulmaz. Yalnızca yazım kurallarına uygun olması gerektiğinde kesme işareti yer alır.
Sonuç
Kesme işareti, Türkçede yazım kuralları açısından önemli bir yer tutar. Hem dil bilgisel olarak doğru kullanım sağlamak hem de yabancı kökenli kelimeleri doğru şekilde yazmak için bu işaretin doğru kullanılması gerekmektedir. Klavye üzerinden kesme işareti kullanmak oldukça kolaydır ve hem bilgisayarlarda hem de mobil cihazlarda rahatlıkla yapılabilir. Kesme işareti, yazılı metinlerin doğru ve anlaşılır olmasını sağlayan önemli bir noktalama işaretidir.
Kesme işareti, yazılı metinlerde kelime ya da ifadelerin kesilmesi, kısaltılması veya bağlantılı bir şekilde yazılması amacıyla kullanılan bir işarettir. Türkçe'de genellikle cümlelerde bağlaç olan "de" ve "da" gibi eklerin, sesli harflerin ardından gelen kesme işaretleriyle ayrı yazılması gereken durumlarda kullanılır. Ayrıca, kesme işareti, bazı yabancı kökenli kelimelerin Türkçeye uyarlanırken doğru bir şekilde yazılmasını sağlamak amacıyla da kullanılır. Türkçedeki doğru yazım kuralları açısından oldukça önemlidir.
Kesme İşareti Nerelerde Kullanılır?
Kesme işareti, Türkçede belirli yerlerde kullanılır. Bu kullanım kuralları, yazılı dilin doğru ve anlaşılır olmasını sağlar. Aşağıda kesme işaretinin kullanıldığı başlıca durumlar sıralanmıştır:
1. Bağlaç Olan "De" ve "Da" Eklerinin Ayrı Yazılması:
Türkçede "de" ve "da" ekleri bağlaç olarak kullanıldığında, bir sözcükle ayrı yazılır ve bu durumda kesme işareti kullanılmaz. Ancak, bağlaç olmayan "de" ve "da" ekleri, kendi başlarına kelimeye eklenmişse kesme işareti ile ayrılır. Örnekler:
- Ali de geldi. (Bağlaç kullanımı, kesme işareti yok)
- Ali'den geldi. (Kesme işareti ile ekin ayrılması)
2. Yabancı Kökenli Kelimelerin Türkçeye Uyarlanması:
Yabancı kelimeler Türkçeye geçtiğinde, kelime sonlarına ek getirilmesi veya kelimenin sesli harflerinin değiştirilmesi gerektiğinde kesme işareti kullanılır. Örneğin:
- DVD'ye (DVD kelimesi bir kısaltma olduğu için, Türkçeye uyarlanırken kesme işareti kullanılır)
3. Kısaltmaların Kullanımı:
Kısaltmaların sonuna ek eklenmesi durumunda kesme işareti kullanılır. Örneğin:
- T.C.'nin (Türkiye Cumhuriyeti'nin kısaltması)
- A.Ş.'nin (Anonim Şirketi'nin kısaltması)
4. Tırnak İşareti ve Noktalama İşaretlerinden Sonra:
Kesme işareti, tırnak işareti veya başka bir noktalama işaretinden sonra kullanıldığında da önemli bir işlev görür. Örneğin:
- “Hayır,” dedi.
- “Bu doğru değil,” dedi.
Kesme İşareti Klavyede Nasıl Yapılır?
Kesme işaretini klavye üzerinde yapmak oldukça basittir. Fakat klavye türüne göre adımlar biraz değişiklik gösterebilir. Hem Windows hem de Mac bilgisayarlarda kesme işaretini yapmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
1. Windows Klavyesi ile Kesme İşareti Yapma:
- Türkçe Q veya F klavye kullanıyorsanız, kesme işaretini yapmak için tek yapmanız gereken, apostrof (') tuşuna basmaktır. Bu tuş genellikle "Enter" tuşunun sağında veya "Shift" tuşunun yakınında bulunur.
- Apostrof tuşuna basarak kesme işaretini rahatlıkla yazabilirsiniz. Örneğin: Ali'den, T.C.'nin vb.
2. Mac Klavyesi ile Kesme İşareti Yapma:
- Mac bilgisayarlarında da kesme işareti yapmak için aynı şekilde apostrof (') tuşunu kullanabilirsiniz. Bu tuş, genellikle Mac klavyesinin sağ tarafında, "Enter" tuşunun hemen üzerinde yer alır.
3. Mobil Cihazlarda Kesme İşareti Kullanma:
- Android ve iOS cihazlarında, sanal klavye üzerinde kesme işaretini elde etmek için, apostrof (') simgesine dokunmanız yeterlidir. Bazı klavye uygulamaları, Türkçe karakter setine ve noktalama işaretlerine özel tuşları da gösterir. Kesme işaretini, genellikle noktalama işaretleri bölümünden hızlıca bulabilirsiniz.
Kesme İşareti İle İlgili Sık Sorulan Sorular
1. Kesme İşareti Her Zaman Kullanılır Mı?
Kesme işareti, her durumda kullanılmaz. Yalnızca belirli kurallar çerçevesinde kullanılması gerekir. Bağlaç olan "de" ve "da" ekleri gibi durumlarda kesme işareti gerekmez. Ancak ek eklemeleri, yabancı kelimelerin uyarlanması gibi durumlarda kesme işareti kullanılması zorunludur.
2. Kesme İşareti ve Apostrof Arasındaki Fark Nedir?
Kesme işareti ve apostrof, görsel olarak aynı sembole sahiptir ('). Ancak kullanım açısından farklıdır. Apostrof, çoğunlukla İngilizce ve diğer yabancı dillerde kelimelerin kısaltılması veya sahiplik bildiren ifadelerde kullanılırken, kesme işareti Türkçede dil bilgisel kurallara bağlı olarak kullanılır. Örneğin, "Ali'nin" gibi kelimeler apostrof ile değil, Türkçeye özgü eklerle yazılırken, yabancı kelimelerde "CD'yi" gibi kesme işareti kullanılır.
3. Kesme İşareti, Nokta veya Virgül İle Birlikte Kullanılabilir Mi?
Kesme işareti, diğer noktalama işaretleri ile de birlikte kullanılabilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta, kesme işaretinin kullanıldığı kelimenin bitişindeki noktada veya virgülde bir karışıklık olmamasıdır. Örneğin, “Ahmet'in” kelimesinde kesme işaretinden sonra virgül eklenmesi durumunda, “Ahmet'in, kitabı” şeklinde yazılabilir.
4. Kesme İşareti İle Hangi Kelimeler Kısaltılır?
Kesme işareti, yalnızca yabancı kökenli kelimelerin Türkçeye uyarlanması sırasında ve kısaltmaların sonunda ek getirilmesi durumunda kullanılır. Örneğin, “T.C.'nin” veya “A.Ş.'nin” gibi kısaltmalar. Türkçe kelimelerin kısaltmalarında ise genellikle kesme işareti kullanılmaz.
5. Kesme İşareti, Cümle Ortasında Nasıl Kullanılır?
Kesme işareti, genellikle bir kelimenin sonuna ek eklenirken veya yabancı kelimenin Türkçeye uyarlanması sırasında kullanılır. Ancak cümle ortasında kesme işareti kullanımına ihtiyaç duyulmaz. Yalnızca yazım kurallarına uygun olması gerektiğinde kesme işareti yer alır.
Sonuç
Kesme işareti, Türkçede yazım kuralları açısından önemli bir yer tutar. Hem dil bilgisel olarak doğru kullanım sağlamak hem de yabancı kökenli kelimeleri doğru şekilde yazmak için bu işaretin doğru kullanılması gerekmektedir. Klavye üzerinden kesme işareti kullanmak oldukça kolaydır ve hem bilgisayarlarda hem de mobil cihazlarda rahatlıkla yapılabilir. Kesme işareti, yazılı metinlerin doğru ve anlaşılır olmasını sağlayan önemli bir noktalama işaretidir.